‘Een van de verantwoordelijken voor dit drama is de EU’

Trouw, Joris, Belgers, 16 juni 2023 Interview Judith Sargentini Griekse bootramp

Overlevenden van de scheepsramp slapen in een Griekse havenloods in Kalamata.  Beeld AP
Overlevenden van de scheepsramp slapen in een Griekse havenloods in Kalamata.Beeld AP

De Griekse autoriteiten hebben negen verdachten aangehouden in de nasleep van de ramp met het migrantenbootje. Vrijdag werd er laatste zoektocht naar overlevenden ondernomen.

Klein is de kans dat vrijdag, bij de laatste reddingspoging van de Griekse kustwacht, nog overlevenden van de scheepsramp uit het water worden gehaald. Bij eerdere pogingen werden er, na de 78 lichamen en 104 overlevenden, geen nieuwe lichamen gevonden, nadat dinsdagnacht een migrantenschip met mogelijk 750 opvarenden ten onder was gegaan – terwijl het in de gaten werd gehouden door schepen van de Griekse kustwacht.

Hoeveel mensen zijn verdwenen in een van de diepste stukken van de Middellandse Zee zal vermoedelijk nooit duidelijk worden. Wel hebben de Griekse autoriteiten negen mensen aangehouden: Egyptenaren, die zich onder de overlevenden bevonden, verdacht van mensensmokkel.

Schuldigen van de ramp? Judith Sargentini, directeur voor Nederland van Artsen zonder Grenzen, wijst op het verschil tussen schuld en verantwoordelijkheid. “Soms ben je niet direct ergens schuldig aan, maar heb je wel een verantwoordelijkheid. En een van de verantwoordelijken voor dit drama is de Europese Unie.”

“Want de EU zorgt ervoor dat vluchtelingen geen enkele mogelijkheid hebben om op een veilige manier Europa te bereiken. Om asiel aan te vragen moet je op ons grondgebied staan, maar hoe kom je hier? Al het beleid is erop gericht om mensen tegen te houden. Alleen: iedereen die denkt dat je vluchtelingen kunt tegenhouden door hekken hoger op te trekken, vergeet dat mensen in zo’n uitzichtloze situatie zitten dat ze alle risico’s voor lief nemen. Tegenhouden gaat niet lukken. Het maakt de reis alleen maar duurder en gevaarlijker.”

Judith Sargentini: ‘Iedereen die denkt dat je vluchtelingen kunt tegenhouden door hekken hoger op te trekken, die vergeet dat mensen in zo’n uitzichtloze situatie zitten dat ze alle risico’s voor lief nemen.’ Beeld Martin Pluimers
Judith Sargentini: ‘Iedereen die denkt dat je vluchtelingen kunt tegenhouden door hekken hoger op te trekken, die vergeet dat mensen in zo’n uitzichtloze situatie zitten dat ze alle risico’s voor lief nemen.’Beeld Martin Pluimers

4500 euro betaald

Bij de havenloods in het Griekse Kalamata, waar de overlevenden van de ramp zijn opgevangen, vertellen de migranten dat ze 4500 euro voor de reis hebben betaald. Geboekt via sociale media. Er was genoeg ruimte aan boord beloofd, maar toen passagiers eenmaal aan boord gingen en het overduidelijk veel te krap was, was het te laat om nog om te keren.

“Veel mensen die in Libië aan boord zijn gestapt, hebben al een reis achter de rug door de woestijn. Onze organisatie spreekt mensen die door de Libische kustwacht zijn tegengehouden en in detentiekampen worden vastgehouden. Die verhalen liegen er niet om. Alsnog zullen ze blijven proberen Europa te bereiken. Als je dat niet in je oren knoopt als Europese beleidsmaker, kun je niet met humane maatregelen komen.”

Experts zeggen dat de Griekse kustwacht volgens het zeerecht verplicht was om in te grijpen, omdat het overduidelijk was dat het overvolle schip in nood was. De Griekse kustwacht voert aan dat de opvarenden niet geholpen wilden worden, omdat ze door wilden varen naar Italië. Dit maakte een reddingsoperatie uitermate ingewikkeld, aldus de Grieken.

Risico op kapseizen

Dat kan Sargentini, wier Artsen zonder Grenzen ook een reddingsschip in de Middellandse Zee heeft rondvaren, zich goed voorstellen. Het is niet een kwestie van even een sleepkabel uitgooien. “En stel, je stuurt rubberen bootjes langszij, dan schiet iedereen die kant op – en kapseist zo’n boot direct. Zelf haalt AzG alleen mensen van boord met reddingsvesten aan. Maar als je die uitdeelt, neemt iedereen op zo’n boot opeens dubbel zoveel ruimte in.”

Dat mensen ondanks de hoge nood wilden doorvaren naar Italië kan Sargentini ook begrijpen. “Zij weten ook: Griekenland, daar moeten we niet zijn. Dan worden we teruggeduwd. Of het betekent dat we nog door de Balkan heen moeten, als we naar een andere Europese lidstaat willen.”

In Griekenland zelf werd donderdagavond gedemonstreerd voor een humaner asielbeleid: duizenden gingen donderdagavond in Kalamata, Athene en Thessaloniki de straat op. In Athene werden daarbij oliebommen naar de politie gegooid, die met traangasgranaten terugschoot. De Grieks oud-premier Alexis Tsipras bracht donderdag ook een bezoek aan Kalamata, waarbij hij zei dat het EU-beleid ‘de Middellandse Zee verandert in een groot waterig graf’.

Anderzijds roeren op Twitter de voorspelbare trollen zich onder de berichtgeving: twitteraars die hopen dat er van deze honderden doden ‘een afschrikkende werking uitgaat’. “En dat is nog een ‘beschaafde’ reactie”, zegt Sargentini. Ze hoopt juist op een omgekeerd effect.

Dat mensen, bijvoorbeeld Europese beleidsmakers, eens beseffen dat de drang om op zo’n boot te stappen, met alle risico’s van dien, altijd sterker zal zijn dan welke afschrikkende werking dan ook. En dat dat laatste nooit zal opwegen tegen de verschrikkingen waarvoor deze mensen op de vlucht zijn.

Judith Sargentini van Artsen zonder Grenzen was in Ter Apel: ‘Er zaten mensen met kogels nog in hun lijf’

Nooit heeft Artsen zonder Grenzen in actie hoeven komen in Nederland. Tot afgelopen jaar. In augustus, midden in de hete zomer, vond directeur Judith Sargentini (48) zichzelf terug in Ter Apel bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers. ‘Het liep zo gigantisch uit de hand.’

Parool, Marcel Wiegman, 15 december 2022.

Judith Sargentini, directeur Artsen zonder Grenzen: ‘Oekraïners kregen alle ruimte. Ik vind dat heel cynisch. Er wordt onderscheid gemaakt in de plek waar je vandaan komt om te wegen op hoeveel opvang je recht hebt.’
 Beeld Chris en Marjan
Judith Sargentini, directeur Artsen zonder Grenzen: ‘Oekraïners kregen alle ruimte. Ik vind dat heel cynisch. Er wordt onderscheid gemaakt in de plek waar je vandaan komt om te wegen op hoeveel opvang je recht hebt.’Beeld Chris en Marjan

Het jaar van

Dit is de eerste aflevering van een serie eindejaarsinterviews waarin wordt teruggeblikt op 2022. Lees hier alle afleveringen terug.Waar was u?

“Ik was op vakantie toen begon door te dringen dat wij een rol te spelen hadden in Ter Apel. Het Rode Kruis zat er al een paar weken. Die deden wat ze konden, maar meer dan EHBO kunnen ze daar ook niet bieden. Ik zat in Dresden en zei tegen mijn vriend: zullen we maar vast een beetje richting het westen opschuiven?”

Elke dag het belangrijkste nieuws vanuit Amsterdam.

Wat dacht u?

“Eerst denk je: mooi niet. Wij hebben een verantwoordelijke overheid die de capaciteit heeft om dit zelf op te lossen. Maar wij hebben hier professionals rondlopen die dan zeggen: het zal allemaal wel dat jij vindt dat het niet hoort, maar het moet wel. Iedereen kon zien wat daar gaande was. Dan denk je: wat een schande. Ik was, zeg maar, onderkoeld kwaad. Wij hadden daar niet moeten hoeven zijn.”

Wat kunt u zich van het kamp herinneren?

“De stank. De overlopende dixies. Ik was ervoor gewaarschuwd en dat was maar goed ook, want voordat ik aankwam moest ik nog even plassen. Ik dacht: even een zijstraat in, even in de bosjes. Het stonk er echt. Het was druk. Mensen zaten onder afdakjes. Ze waren vies. Sommigen sliepen er al drie weken. Het was een mooie augustusdag, ik denk dat het dertig graden was. Gelukkig had het Rode Kruis, dat al een tijdje aanwezig was, zonnebrandcrème voor ons.”

“Voor de deur zag je mannen. Een vervelend plaatje, want dan denken mensen: daar zitten dus alleen maar alleenstaande mannen. Maar de vrouwen en kinderen zaten achter het hek en kregen net zo goed niks. Er stond zo’n snackkeet van de plaatselijke voetbalclub, van waaruit ze af en toe bakjes friet en andere rommel aangereikt kregen. Er stonden vier van die gezellige blauwe schelpen, waar kinderen met zand en water in kunnen spelen. Hier werden ze gebruikt om je te wassen. We begonnen meteen met triage: wie komt het eerste aan de beurt.”

Hoe erg waren de mensen eraan toe?

“Op de eerste dag hebben we drie keer een ambulance laten komen. Voor een hartaanval, voor iemand die al een maand zijn medicijnen tegen suikerziekte niet had gehad. Er waren psychiatrisch patiënten die wel allerlei formulieren met recepten bij zich hadden, maar niet aan medicijnen konden komen.”

“Er zaten mensen met schotwonden. Soms zat de kogel nog in het lijf. Mensen die maanden hadden gelopen met stukke voeten. Als je dat niet schoon houdt en er komt prut in, krijg je infecties. De GGD waarschuwt nu voor schurft in studentenhuizen. Deze mensen hadden ook schurft. Geen wonder: ze konden zich niet wassen, ze hadden geen schone kleren en ze zaten boven op elkaar. Het waren geen vieze mensen, ze werden vies gemaakt.”

Wat deed u besluiten om in te grijpen?

“Wat ons altijd doet besluiten om ergens in te grijpen: als het leed te groot wordt en er door een overheid niet wordt geleverd, voelen wij ons aangesproken. Daar denken we altijd heel goed over na, want wij werken met fondsen van particulieren en die kun je ook elders in de wereld inzetten. Maar het liep zo gigantisch uit de hand.”

U heeft eerder vluchtelingenkampen gezien.

“In 2019 heb ik nog twee maanden in Niger gezeten, als vrijwilliger voor de UNHCR. Dat kamp was state of the art. Maar dit? Dit kende ik van de kampen op de Griekse eilanden. Wij hadden toch… Wij deden dit niet. Dat is raar, dat is heel raar. Het peil in Nederland zakt. De GGD in Groningen zei: wij zijn niet verantwoordelijk voor de mensen buiten het hek, wat heel gek is, want de GGD is verantwoordelijk voor de volksgezondheid. Er was ook nog covid, terwijl deze mensen met zijn allen in sporthallen en bussen werden gedouwd.”

U kende staatssecretaris Eric van der Burg van Asielzaken.

“Uit de Amsterdamse gemeenteraad. Ik zat er voor GroenLinks, hij voor de VVD. Wij hebben elkaar altijd gerespecteerd in onze werkzaamheden. Op de ochtend dat wij begonnen zei hij dat hij het erg vond dat dat nodig was, maar dat hij wel blij was dat wij er waren. Dat leek mij de juiste insteek.”

Kreeg u niet de neiging om hem te bellen en te zeggen: wat maak je me nou?

“Zo werk ik niet. Bovendien wist hij heel goed wat er speelde, want het ministerie liep op een gegeven moment de deur plat in Ter Apel. We hebben de overheid netjes gewaarschuwd dat we eraan kwamen.”

Was hij verbaasd dat u belde?

“Ik heb geappt. Wij nemen overal contact op met de overheid. Je kunt geen medische hulp verlenen en op een veldje van de overheid een mobiel ziekenhuis neerzetten en dan tegen diezelfde overheid zeggen: bemoei je er niet mee. Je moet het wel mogen doen. In Ter Apel hebben we een hospitainer neergezet, een zeecontainer op wielen. Op een plek waar toen al de noodtoestand gold. Daar moet je wel toestemming voor vragen.”

Hoe kon het zover komen?

“Door een gebrek aan politieke wil. Kijk naar het kamp in Calais, dat uitpuilt van de mensen die wanhopig naar Engeland proberen over te steken. Het is helemaal niet de bedoeling van de Franse overheid om het daar echt op te ruimen, want ze willen laten zien: kom niet naar hier, reken niet op ons, zoek het zelf maar uit.”

Dat vermoeden heeft u hier ook?

“Ja.”

Dat het bewust zo is gegaan?

“Niet het leed, wel de oploop. Toen ik na anderhalve week weer ging kijken was een deel van het hek verwijderd en stonden er mooie toiletten en douches, alles keurig aangesloten op het riool. Het kan makkelijk. Als je maar wil. De snelste verandering komt als de overheid zijn verantwoordelijkheid neemt. Wij willen ergens komen, wij willen ergens helpen en wij willen zo snel mogelijk weer weg. Soms lukt dat niet. Dan zit je zomaar dertig jaar in Congo, maar hier lukte het wel.”

Van der Burg klaagt dat hij geen opvangplekken kan vinden.

“Oekraïners kregen alle ruimte. Ik vind dat heel cynisch. Er wordt onderscheid gemaakt in de plek waar je vandaan komt om te wegen op hoeveel opvang je recht hebt. Dan hoor je in de Tweede Kamer: wij willen minder vluchtelingen. Ja, ik wil ook minder vluchtelingen, dat is het issue niet. Maar zoals we het nu organiseren, organiseren we alleen maar extra leed.”

Kon u nog goed slapen?

“Wij doen de hele dag niks anders dan dit. Of het nou in Jemen is, in Noord-Syrië of in de Centraal Afrikaanse Republiek. Het is niet per se zo dat als het leed dichterbij is, dat het dan groter leed is. Ik word daar niet emotioneel van. Het is mijn vak om ervoor te zorgen dat andere mensen ook zien dat het erg is wat er gebeurt en er wat aan gaan doen.”

Is dat een politieke opdracht?

“Wij worden gedreven door de nood om hulp te geven. Maar een principe van Artsen zonder Grenzen is ook dat je getuigenis aflegt als je er eenmaal bent, zodat anderen ook kunnen zien dat er grenzen worden overschreden die niet overschreden mogen worden. Wij laten zien wat de minimumvereisten zijn hoe je mensen moet behandelen. Wij hebben ook een boot op de Middellandse Zee waarmee we drenkelingen uit zee halen. Dat doen we omdat er anders nog meer mensen verzuipen. Wij helpen in detentiecentra in Libië. Hou je dan een systeem in stand? Misschien, maar die mensen hebben hulp nodig en wij kunnen tenminste nog vertellen wat we daar zien.”

Sluit u uit dat er in Nederland nog een keer ingegrepen moet worden?

“Ik ga daar niet over speculeren. Ik wil niet dat de Nederlandse overheid de indruk krijgt dat we nog wel een keertje hun werk gaan doen.”

null Beeld Chris en Marjan
Beeld Chris en Marjan

Terugblik

Mijn hoogtepunt “In april heb ik met een goede vriendin een langeafstandswandeling gemaakt in Zuid-Spanje, tussen Granada en Córdoba. Dat smaakte naar meer.”

Mijn dieptepunt “Dat Artsen zonder Grenzen voor het eerst in haar geschiedenis medische noodhulp moest bieden in Nederland.”

Persoon van het jaar “Arts Mohammed Saadulla, die als kind naar Nederland vluchtte en nu voor Artsen zonder Grenzen werkt. Hij had nooit verwacht dat dat in Ter Apel zou zijn.”

Wat zal u het meeste bijblijven? “De stank die me tegemoetkwam toen ik aankwam in Ter Apel.”

Wat hoopt u volgend jaar niet meer terug te zien? “Een onmenselijke behandeling van kwetsbare mensen op de vlucht.”

Judith Sargentini

13 maart 1974, Amsterdam

Studie Gymnasium aan het Amsterdamse Spinoza Lyceum en geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam

1991-1992 Bestuurslid Dwars (jongerenorganisatie GroenLinks)

1995-1996 Secretaris Landelijke Studenten Vakbond LSVb

1999-2009 (Duo)gemeenteraadslid Amsterdam voor GroenLinks (vanaf 2006 fractievoorzitter)

2000-2007 Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika

2007-2009 Consultant voor Eurostep

2009-2018 Lid van het Europees Parlement

2017-2018 Rapporteur over Hongarije voor het Europees Parlement

2019 Vrijwilliger UNHCR in Niger

2020-heden Directeur voor Nederland van Artsen zonder Grenzen

Judith Sargentini woont samen in Amsterdam-Centrum.

Het culturele landschap van Judith Sargentini

Panorama zondag, KRO- NCRV NPOklassiek 23 oktober 2022

Judith Sargentini is directeur van Artsen zonder Grenzen voor Nederland en kwam deze zomer met haar organisatie in actie wegens de schrijnende omstandigheden in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Als Europarlementariër voor GroenLinks (2009-2019) hield ze zich ook al bezig met onder andere asiel en migratie. Sargentini is van huis uit historicus en ontwikkelde een liefde voor Afrika. Haar culturele landschap voert ons onder andere langs Afrikaanse schilderkunst, Russische opera en bijzondere beelden.

Panorama Zondag: het culturele landschap van Judith Sargentini

Kunstwerk 1: Prins Igor van Aleksandr Borodin

Prachtig, vindt ze het. De opera Prins Igor van Alexander Borodin. Met name het stuk van het vrouwenkoor dat je naar ‘binnen zuigt’, zoals de maagd van de Lorelei, waar aan de voet van de hoog oprijzende rotsmassa van de Lorelei, de waternimfen hun koninkrijk hadden. De rivier werd drukker en drukker bevaren, waardoor de nimfen hun koninkrijk verlieten. Maar een van hen bleef achter. Vaak zat ze bovenop de rots en zong ze betoverende melodieën. Schippers raakten ervan in de ban en verloren alle gevaren op de rivier uit het oog waardoor ze door verraderlijke maalstromen werden gegrepen en vergingen.

Voor Sargentini doet het verhaal haar denken aan Odysseus die met zijn schip langs de Sirenen, halfgodinnen uit de Griekse mythologie met het lichaam van een gier en het hoofd van een vrouw, moet varen en de oren van zijn bemanning volstopt met bijenwas om de roep te weerstaan. Dat gevoel krijgt ze bij dit specifieke stuk uit Prins Igor. Het is de enige opera van Borodin en hij stierf voordat hij het kon afmaken. Anderen hebben het afgemaakt na zijn dood in 1887.

foto: EPA/SRDJAN SUKI

Kunstwerk 2: ‘Brug over de Drina’ door Ivo Andric

Ivo Andric schreef het boek in 1946 en won in 1961 ook de Nobelprijs voor de Literatuur. Het verhaal draait om een brug in Visegrad, een stad in nu Bosnië en Herzegovina, die wordt gebouwd over de rivier de Drina. Het verhaal is dat van een Servische jongen, die halverwege de 17de eeuw door Ottomaanse bezetters van zijn land bij zijn moeder wordt weggehaald om te worden bekeerd tot de islam. Hij maakt carrière onder de Sultan, wordt grootvizier en is in die functie verantwoordelijk voor het bestuur van de Balkan. Daar laat hij in zijn geboortestad een brug bouwen over de rivier de Drina, die het christelijke Westen van het islamitische Oosten scheidt. Het is een verhaal over verzoening. Sargentini is gek op tweedehands boeken en vond dit exemplaar in een winkeltje in Gent. Het verhaal van het boek is indrukwekkend, maar nog frappanter is het voorwerp dat Sargentini erin vond en de boodschap, die erin was geschreven…

foto: Reisboek

Kunstwerk 3: Malevitsj, Cow and Fiddle

Als tiener zag Sargentini de werken van Malevitsj al hangen in het Stedelijk en ook later in New York, als gemeenteraadslid. Ze is bij een tentoonstelling geweest en toen dacht ze: die werken zijn uitgeleend door het Stedelijk aan New York komen nooit meer terug. Ook in Thessaloniki is ze bij een tentoonstelling geweest van Malevitsj. Het mooie van zijn werk is de ontwikkeling die je ziet, al is ze geen fan van het steeds extremer worden van het werk. Zo extreem dat het een zwart vierkant werd. Dat is niet echt haar stijl, het moet wel herkenbaar blijven. Ze geeft ook toe dat een verhaal achter een schilderij, achter kunst, haar raakt als politicus en historicus. In kunst zie je vaak zijn besluitvorming terug en waarom A op B volgt. Dat trekt Sargentini aan.

Kunstwerk 4: Idioot grote beelden

Sargentini is dol op idioot grote beelden. In Oslo heb je het Vigeland park, vol met allerlei beelden, van kinderen, mannen, vrouwen. Levensgroot. Als je heel slecht denkt, zeg je: fascistisch. Maar als je goed kijkt, is het gewoon de levensboom die je ziet, de cyclus. Het is zoals het leven gaat, mensen zijn er, ze sterven, kinderen blijven. Het is prachtig. Ander voorbeeld: Het station van Milaan, gebouwd door Mussolini. Het is toch mooi, ook daar is weer sprake van brutalisme. Weer die geschiedenis Sargentini zo aantrekt. Ze vindt het een historische sensatie. Ze zoekt de vakanties er ook op uit. Zo reisde ze een paar jaar geleden door Macedonië en Kosovo en zag ze een soort obelisk op een berg. De obelisk was ook nog niet af en je zag al afgebrokkelde stenen. Het was zo wanstaltig, maar ook zo mooi. Later bleek het ter ere te zijn van de UCK, de Albanese rebellen. Ze heeft er een tijdje naar gekeken. Sensationeel.

TROUW, 25 augustus 2022: Artsen zonder Grenzen naar Ter Apel. ‘Dit is geen vluchtelingencrisis, het is een beleidscrisis’

Artsen zonder Grenzen (AzG) verleent vanaf donderdag medische en psychologische zorg aan asielzoekers buiten de poort van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Het is de eerste keer dat AzG medische hulp biedt in Nederland.

“Ik hoop echt dat we maar zes weken hoeven te blijven,” zegt AzG-directeur Judith Sargentini. Ze zit in een huisje in Drenthe en gaat zo meteen naar Ter Apel, waar haar organisatie een hospitaal op wielen zal opzetten, met een verpleegkundige, een arts, een psychosociaal medewerker en een vertaler. “Ik had nooit verwacht dat we in Nederland hulp zouden moeten leveren.”

Wat gaat Artsen Zonder Grenzen precies doen?

“We zullen vijf dagen per week aanwezig zijn, waaronder één weekenddag, omdat het Coa dan minder medewerkers heeft. De mensen die we ter plekke kunnen helpen, helpen we daar. Maar we kunnen ook mensen die ernstig ziek zijn doorverwijzen naar het ziekenhuis, of minder ernstig zieken naar de gewone gezondheidszorg.

“Iemand die daar staat, op het veld, zonder de taal te spreken, zonder toegang te hebben tot een overheidsmedewerker, heeft vaak geen idee hoe hij of zij naar het ziekenhuis moet komen. Ons werk gaat vaak om het kunnen bereiken van mensen. Daarnaast zullen we ook psychische ondersteuning bieden. Ook werken we samen met plaatselijke gemeenten, het Coa en het Rode Kruis.”

De situatie in Ter Apel is al een tijdje penibel. Waarom kiest Artsen zonder Grenzen dit moment om dokters te sturen? En hoe lang verwacht u te blijven?

“Daar heb ik geen goed antwoord op. Waarom gaan we nu, en niet een paar weken geleden? Het is de laatste tijd echt erger geworden. Maar ik denk dat we lang dachten, en vooral hoopten, dat de Nederlandse overheid eigen medische zorg zou aanbieden in Ter Apel. Maar de overheid heeft het tot nu toe laten afweten. Ik hoop dat de overheid die zorg zo snel mogelijk wél zelf zal aanbieden, zodat wij maar 4 of maximaal 6 weken hoeven te blijven.”

U zegt dat de situatie in Ter Apel te vergelijken is met die van de vluchtelingenopvang op het Griekse eiland Lesbos. Wat zijn de grootste overeenkomsten?

“Mensen die zonder faciliteiten of hulp worden overgelaten aan de elementen. Vannacht hebben er weer honderden in de buitenlucht geslapen. Ook ouders met kinderen. Ook gehandicapten. Daarbij is er niet genoeg te eten en zijn er geen douches. Door het gebrek aan hygiëne hebben sommige mensen huidziekten gekregen.”

“Net als in de overvolle kampen op Lesbos worden hier mensen na een zware vluchtreis aan hun lot overgelaten. Vluchtelingen die gewond en getraumatiseerd zijn geraakt en op zoek zijn naar veiligheid stranden nu voor deze poort. Maar de meest schrijnende overeenkomst met Griekenland is dat ook hier de overheid het laat afweten.”

Bent u daar verbaasd over?

“Dat is een gewetensvraag. Mijn vertrouwen in de Nederlandse overheid is eigenlijk heel groot. Maar iedereen had dit kunnen zien aankomen. Dit is geen vluchtelingencrisis, het is een beleidscrisis. Er is jaren bezuinigd op de opvang van vluchtelingen. In het coalitieakkoord van 2021 staat dat er 200 miljoen euro geïnvesteerd zou worden in het Coa en de IND. Dat geld is er nog niet, terwijl het zo hard nodig is. Laat ik het zo zeggen: ik wil hier verbaasd over zijn.”

Bent u boos?

“Ja ik ben boos. Ik had nooit verwacht zulk groot leed te zien in Nederland. Leed dat zo gemakkelijk te vermijden was. De gemeenten horen opvang te verlenen. En ik heb eigenlijk maar een boodschap: laat onze activiteit tijdelijk zijn.”

Judith Sargentini nieuwe directeur voor Nederland – Artsen zonder Grenzen

Amsterdam, 28 december 2020 – Judith Sargentini treedt per 1 januari 2021 aan als directeur voor Nederland van Artsen zonder Grenzen.  

Als directeur zal Sargentini een belangrijke schakel vormen tussen de Nederlandse maatschappij en het werk van Artsen zonder Grenzen wereldwijd. De laatste tien jaar was Sargentini actief als Europarlementariër voor GroenLinks. 

In die tijd heeft zij zich op indrukwekkende wijze ingezet voor humanitaire zaken als mensenrechten, ontwikkelingssamenwerking, migratie en veiligheid. De passie, gedrevenheid en doortastendheid waarmee zij dat deed passen perfect bij een organisatie als Artsen zonder Grenzen. Haar twintig jaar werkervaring in het openbaar bestuur zijn daarbij van onschatbare waarde. De medische noodhulporganisatie is dan ook verheugd met haar aanstelling. 

Vanwege de coronapandemie en de thuiswerksituatie zal Sargentini de komende tijd gebruiken om online kennis te maken met de organisatie, collega’s, donateurs, partners en stakeholders. Zij zal – zodra dat kan – projectlanden bezoeken om daar meer te leren over de medische noodhulp van Artsen zonder Grenzen. 

“Gedurende mijn hele carrière heb ik me ingezet voor een maatschappij waarin de meest kwetsbaren de aandacht krijgen die zij verdienen. Ik kijk ernaar uit om dat bij Artsen zonder Grenzen te gaan doen en een brug te slaan tussen ons humanitaire werk en de Nederlandse maatschappij.”, aldus Judith Sargentini. 

Het origineel van dit bericht vind je op de website van Artsen zonder Grenzen.

Autoritaire leiders en de coronacrisis: hoe sterk zijn sterke leiders?

Op 24 september 2020 vond de PRODEMOS Nacht van de Dictatuur plaats. Je kunt het nog terugkijken:

Ze vallen op door hun autoritaire leidersstijl, nationalistische politieke agenda en hun gespannen relatie met de liberaal-democratische rechtsstaat. Toch zijn ze relatief populair onder hun bevolking. Maar het coronavirus houdt in hun landen nog altijd stevig huis, met verontrustende politieke, medische en economische gevolgen.

In dit panelgesprek met Judith Sargentini, Derk Sauer en Kees Koonings bespreken we de stand van zaken en de vooruitzichten in Hongarije, Rusland en Brazilië. Staat voor Orbán, Poetin en Bolsonaro de economie boven alles? Of zijn ze vooral bezig met hun eigen imago (op het wereldtoneel)? Welke maatregelen hebben ze wel en juist niet genomen? En wat betekent hun leiderschap voor de bevolking?

Turkije mengt zich in steeds meer conflicten

BNR Radio, De Finale maandag 12 oktober 2020, 19:54

Het is weer raak in de Middellandse Zee. Turkije stuurt opnieuw een onderzoeksschip naar een Grieks eiland voor gasboringen. Griekenland reageert boos, terwijl Erdogan zich ondertussen op meer plekken conflicten op de hals haalt. In De Finale discussiëren Judith Sargentini (voormalig Europarlementariër voor GroenLinks) en Pieter Cleppe (politiek analist in Brussel) over de vraag wat Erdogan allemaal van plan is en wat we als Europa aan moeten met zo’n opstandige buurman als Turkije.

Om te luisteren, klik hier!

Masterclass: Arbeidsmigratie

De nieuwe spelregels voor arbeidsmigratie & arbeidsmobiliteit. Online lezing voor het wetenschappelijk bureau van GroenLinks, 14 september 2020

Het ideaal dat iedereen binnen Europa zou kunnen reizen, wonen en werken in gelijkwaardigheid, lijkt gepaard te gaan met een ‘race naar het afvoerputje’. Sectoren met tekorten (land- en tuinbouw, vleesindustrie, de bouw) halen veelal Oost-Europese arbeidsmigranten binnen. Ze belanden in Nederland in een schimmige industrie waar koppelbazen en uitzendbureaus de dienst uitmaken. Zowel Europeanen als niet-Europeanen  betreden onze arbeidsmarkt; in het slechtste geval worden zij werknemers zonder de rechten, voorzieningen en minimumlonen die voor andere werkenden wel gelden. Wat is een fatsoenlijk minimum voor arbeidsmigranten? Welke rol speelt de Europese Unie daarin? Wat moet Nederland – als ontvangend land – beter op orde krijgen als zij gedetacheerde werknemers ontvangt?

Sprekers o.a. 

Judith Sargentini, GroenLinks-politicus
Armine Stepanyan, Statenlid GroenLinks Zuid-Holland
Sarah Hardus, Onderzoeksleider Wetenschappelijk Bureau GroenLinks

Voor de lezing via Vimeo, klik hier!

‘Orbán heeft te veel vrienden”

Interview door Maarten van Rossem en Bas Kromhout in De Maarten, september 2020

Waarom laat de Europese Unie lidstaat Hongarije de democratische rechtsstaat uithollen/ Twee jaar nadat haar kritische rapport over dit land is aangenomen door het Europees Parlement, wacht de Nederlandse politicus Judith Sargentini nog altijd op concrete sancties tegen het regime van Victor Orbán. Europese regeringsleiders zijn niet bereid Hongarije aan te pakken. zo is opnieuw gebleken tijdens de budgetonderhandelingen van afgelopen juli.